- Gegevens
-
Categorie: Nieuws
-
Gepubliceerd: dinsdag 12 februari 2013 13:20
Vrijwilliger gaat met pensioen of niet?
Joke Koolschijn werkzaam als coördinator vrijwilligerswerk bij de zorggroep de Vechtsreek heeft haar eindscriptie voor de opleiding Post-HBO Innovatief Vrijwilligersmanagement voor onze beroepsvereniging beschikbaar gesteld; De toekomst van de oudere vrijwilligers die al jaren actief zijn in haar verpleeghuis, zijn dat de klanten van morgen voor haar locatie de Aa?
Lees hier haar verslag van vrijwilliger naar gast:
Vrijwilligers pensioenplan Zorggroep de Vechtstreek.
Van vrijwilliger naar gast.
Inleiding
Nederland vergrijst en dat heeft invloed op de hele samenleving. We worden steeds ouder, er zijn minder jongeren, de sociale voorzieningen zijn moeilijk op te brengen. Daar naast zijn er diverse bezuinigingen in de zorg, met name in de welzijnssector.
Net als alle andere organisaties maakt men zich bij Zorggroep de Vechtstreek zorgen om het vergrijzen van het vrijwilligersbestand. Een van deze zorgen is: hoe gaan we om met vrijwilligers die door hun hoge leeftijd en minder goede lichamelijke/geestelijke conditie, eigenlijk niet meer in staat zijn hun taken naar behoren uit te voeren. Wat doe je als de vrijwilliger dit zelf niet meer zo goed in de gaten heeft? Zijn er andere taken waar zij en de organisatie nog wel voldoening uit kunnen halen?
Hoe zit dat bij Zorggroep de Vechtstreek.
Als we kijken naar het vrijwilligersbestand van Zorggroep de Vechtstreek, locatie De Aa zien we dat van de gemiddeld 140 vrijwilligers er dit jaar (2012):
- 42 zijn die 75 jaar of ouder zijn.
- Van die 42 zijn er 18 die 80 jaar of ouder zijn.
- Deze groep bestaat uit 29 vrouwen en 13 mannen.
De oudste vrijwilliger is 92 jaar en helpt nog iedere maand bij de bingo. Verder is deze groep vrijwilligers overal actief, je ziet ze aan het werk in het computercafé, maaltijden bezorgen, in de winkel, koffieschenken, als chauffeur op de bussen en bieden ondersteuning tijdens alle activiteiten. Een deel van de oudere vrijwilligers stopt naar verloop van tijd. Zij vinden zichzelf te oud of hebben er geen zin meer in.
Je ziet ze dan nog wel als afnemer van bijv. recreatieve activiteiten en soms later als cliënt in het woonzorgcentrum.
Het probleem.
Op elke afdeling vind je ze, toegewijd aan de organisatie en hun taak maar in de praktijk een belasting voor de afdeling. Deze vrijwilliger heeft vaak geen inzicht in zijn/haar persoonlijke situatie. Vragen veel aandacht van de medewerkers en ook cliënten merken op dat het niet goed meer gaat met de vrijwilliger. Daarnaast zijn er vrijwilligers die dat inzicht wel hebben maar uit angst hun werk kwijt te raken praten ze er niet over en gaan stug door.
Dhr.R.M 85 jaar. Neem mij dit alstublieft niet af, de muren komen op me af! Ik word gek als ik de hele dag thuis moet zitten.
Het is geen optie om vrijwilligers die al vele jaren binnen de organisatie rondlopen zomaar af te schrijven. Dit geeft discussie en onrust. Daarom moet men al eerder beginnen met de vrijwilliger voor te bereiden dat het werk niet eindeloos duurt. Of de vrijwilliger nog aan de eisen die de organisatie stelt, wat betreft de te verrichten werkzaamheden, voldoet wordt nu niet besproken. Een jaarlijks functioneringsgesprek is bij vrijwilligers niet aan de orde.
Acties:
- Bewerking vrijwilligersbeleid.
- Aanpassen vrijwilligersovereenkomst.
- Nadenken over een leeftijdsgrens instellen bijv. 85 jaar.
- In de overeenkomst leeftijdsgrens vastleggen, men tekent er dan ook voor.
- Mogelijkheid tot andere werkzaamheden te zoeken.
- Voor iedere vrijwilliger de taakomschrijving controleren en eventueel aanpassen.
- Dit moet bekeken worden met de verzekeringsmaatschappij, tot welke leeftijd kan men vrijwilligers verzekeren? Verzekering bij de zorggroep is tot 85 jaar.
- Inventarisatie alternatieve werkzaamheden.
- Bij het bereiken van de 75 jarige leeftijd eens per jaar een functioneringsgesprek om te inventariseren of alles nog naar wens gaat.
- oGaat alles naar wens dan wordt het contract met een jaar verlengt.
- oGaat het niet meer, ook niet met alternatieve werkzaamheden, stopt men of te wel men gaat als vrijwilliger met pensioen.
- Veranderingen mededelen naar de vrijwilligers.
- Inplannen van gesprekken.
Alternatieve werkzaamheden:
- Helpen met koffieschenken bij de verenigingen.
- Hier is activiteitenbegeleiding bij aanwezig.
- Groepen zijn klein dus overzichtelijk.
- Introductie nieuwe cliënten.
- oDe cliënt gaat samen met de vrijwilliger op pad, dan maakt het niet uitje achter de rollator loopt.
- oSamen koffie drinken en voorstellen bij andere cliënten.
- oHet medewerkers/vrijwilligersblad voorzien van naamstickers.
- oUitnodigingen end. verzorgen.
- Helpen met het in orde brengen van de post voor vrijwilligers.
- Cliënten ondersteunen bij bijv. de bingo.
De cliënt helpen met het invullen van de bingokaart.
- Bezoekjes brengen bij cliënten die daar behoefte aan hebben.
- Voorlezen.
- Assisteren met de maaltijden.
- Op de huiskamers maar dit kan ook bij de cliënt op het appartement
Wat kan de organisatie nog voor de vrijwilliger doen?
De vrijwilliger op leeftijd heeft vaak moeite met het afscheid nemen. Men is al jaren actief in de organisatie en daar heel sterk aan verbonden. Als je stopt dan hoor je er niet meer bij. Dat is moeilijk omdat men verknocht is aan de taak, cliënten en medewerkers. We hebben het hier dan ook over mensen die 10-15-20 jaar of langer bij de organisatie rondlopen.
Om de vrijwilliger voor te bereiden op het beëindigen van zijn/haar werkzaamheden en dat goed te laten verlopen heb ik me in de alle tips en overdenkingen uit de literatuur (zie literatuurlijst)verdiept. Daarna alle tips verzameld, geordend en eruit genomen wat voor Zorggroep de Vechtstreek haalbaar is.
Men neemt geen afscheid maar men gaat, net als in het bedrijfsleven, met pensioen.
Dit houd in dat men verbonden blijft aan de organisatie door dat men:
- Blijft deelnemen aan het vrijwilligersdiner,
- Men krijgt een kerstattentie. Bijvoorbeeld: een uitnodiging voor de kerst-in.
- Het medewerker/vrijwilligersblad blijft ontvangen.
- Een bijeenkomst bijv. een borrelmiddag eens in de maand of per kwartaal..
De borrelmiddag per kwartaal of per maand is bedoelt om de contacten met bewoners en personeel te onderhouden.
R. L. (79): Het vrijwilligerswerk is heel belangrijk voor mij, wat betekenen voor ander, de ouderen nog kunnen helpen is iets wat ik graag doe. Heel prettig is het dat de meeste ouderen die hier wonen mij kennen, ik loop al zo lang mee en ben een Breukelse daar door ken ik de mensen nog van vroeger.
Ik moet er niet aan denken dat het een keer ophoudt. Maar we worden steeds ouder en er zal een dag komen dat ook ik achter de rollator moet. Als het vrijwilligerswerk stopt ben ik bang om in een groot gat te vallen, je contacten vallen weg en ook de band met de organisatie zal minder worden. Ik moet er niet aan denken! Maar ik mag dan toch zeker wel naar al jullie activiteiten?
De klant van de toekomst
De organisatie dient er rekening mee te houden dat de groep oudere vrijwilligers, die in de buurt van het verzorgingshuis wonen, wat kunnen gaan mankeren. Als het contact met de vrijwilliger goed blijft kan je er als organisatie erop rekenen dat men dan ook met hun zorgvraag naar je toekomen. Gezien de toekomst in zorg en welzijn waardoor het niet meer mogelijk is cliënten met ZZP 1 en 2 intramuraal te plaatsen ligt er dan ook een kans voor de thuiszorg van SZDV.
Andere diensten van SZDV:
- Tijdelijke opnames om te revalideren of om aan te sterken.
- Maaltijd voorziening
- Alarmering
- Deelname verenigingen
- Grote activiteiten
- Dagverzorging
Conclusie : de oudere vrijwilliger is ook je klant van de toekomst! Het is prettig dat als je hulp nodig hebt je in een vertrouwde omgeving terecht komt!
J. H. ( 73): ben heel blij dat ik vrijwilligerswerk ben gaan doen. Na het overlijden van mijn man was het erg stil om me heen, kwam bijna mijn huis niet meer uit. Ik ben hier gaan helpen met het handwerken en later ook koffie gaan schenken. Ik ben erg blij dat ik dat kan en mag doen. Dat je later zou moeten stoppen om gezondheids redenen of leeftijd? Moet er niet aan denken en doe dat dan ook niet! Maar ik hoop wel dat als ik steken laat vallen men mij daar wel op aanspreekt.
Dhr. S. ( 77) is cliënt maar in huis ook vrijwilliger: altijd bereidt wat te doen, twijfelt wel eens of het gewaardeerd wordt. Je positie als vrijwilliger ligt als bewoner wat moeilijker. Dhr. vindt het belangrijk contacten te maken en te onderhouden. Medebewoners een hand op de schouder leggen.
Literatuur lijst:
Juridische aspecten vrijwilligerswerk. Movisie 34 blz
Wat is de toekomst van oudere vrijwilligers. Movisie
Met pensioen als vrijwilliger. Movisie 52 blz.
Verantwoorde vrijwilligerszorg. Verwey jonker instituut.37 blz.
Hoe stevig is het cement. Verwey jonker instituut.
Met dank aan de geïnterviewde vrijwilligers.
Lees meer: Vrijwilliger gaat met pensioen of niet?
